Tak na wstępie odpowiadając na pytanie z tytułu - gdzie nie gdzie są do dzisiaj. Jesteśmy w województwie podkarpackim, w rejonie, który się nazywa Doły Jasielsko- Sanockie. Wieś nosi nazwę od jabłoni, których sady do dziś można zobaczyć w okolicy. W końcu niedaleko jest Korczyna, która swego czasu słynęła z przetwórstwa owoców i warzyw. Sama wieś z jednej strony przylega do drogi krajowej nr 19, przez wieś przebiega droga powiatowa Krosno- Brzozów.
Wieś prawdopodobnie istniała już w XIV wieku, jednak pierwsze wzmianki pochodzą z 1432 r. i wskazują na zamieszkanie we wsi Polaków. Sam przymiotnik "Polska" pojawia się dopiero w 1848 r., dla odróżnienia od dwóch innych wsi, położonych w sumie nie tak daleko (jedna koło Jasła, druga nad Sanem). W XV w. ludność ruska ma swoją cerkiew, katolicy należą do parafii w pobliskiej Komborni.
Początkowo wieś należała do właścicieli zamku odrzykońskiego, później przechodziła z rąk do rąk kolejnych właścicieli. W swoich dziejach wieś przechodziła przez różne klęski, w tym napaści band zza Beskidu, nawet najazdy Tatarów.
Głównym zajęciem mieszkańców było przede wszystkim rolnictwo, ale też tkactwo. Obie wojny przyniosły wsi zniszczenie - w czasie I wojny spłonęło około 60 gospodarstw, w czasie II Niemcy wywieźli do getta w Rymanowie i potem zamordowali miejscową ludność żydowską. Wkrótce po ustaniu działań wojennych ze wsi uciekła ludność rusińska, w obawie przed prześladowaniem ze strony Polskiej, więc akcja "Wisła" ominęła miejscowość.
Śladem po tej grupie jest zachowana w centrum wsi dawna cerkiew grekokatolicka pod wezwaniem świętych Kosmy i Damiana, obecnie kościół p.w. Zwiastowania NMP.
Nie wiemy, jak wyglądała pierwsza, drewniana cerkiew, prawdopodobnie spalona podczas jednego z najazdów Tatarów w XVII w. Co ciekawe, protokół powizytacyjny dekanatu dukielskiego z II połowy XVIII wieku opisuje istnienie "od dawna" cerkwi greckokatolickiej, drewnianej, obitej gontem, bogato zdobionej w środku, ale w złym stanie technicznym. Kolejny opis, z inwentaryzacji na rozkaz cesarza Józefa II informuje o 4 ołtarzach i dzwonnicy. Dokument ten chwali zamiar hrabiny Marianny Załuskiej, by ufundować nową świątynię.
Kiedy ona powstała? W zależności od źródeł mamy trzy daty: 1761, 1791 lub 1802. Sam ikonostas wykończono dopiero w 1817 r. W 1850 r. na wieży zawisł zegar. W 1875 r. wyremontowano dach, kolejne dwa remonty, końcem XIX wieku i w 20 leciu międzywojennym powiększyły świątynię, powiększając nawę i łącząc ją z dzwonnicą. Po 1947 r. świątynia przeszła w ręce katolików obrządku łacińskiego i została dostosowana do wymogów liturgii rzymskokatolickiej, min. przez usunięcie ikonostasu. Kolejne remonty przyniosły przemalowanie wnętrza.
Dawna cerkiew to budowla murowana, jednonawowa, z wyodrębnionym prezbiterium i przedsionkiem. Kryta jednokalenicowym blaszanym dachem z wieżą nad przedsionkiem i wieżyczką na sygnaturkę nad nawą. Od północnej strony dobudowano zakrystię.
Do poczytania!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz