Jak się człowiek włóczy po naszym pięknym i wspaniałym kraju, to trafia się w różne, ciekawe miejsca. Oczywiście, pomagają takie rzeczy jak "Szlak Architektury Drewnianej Województwa .. (tu wpisz województwo w którym jesteś)", różne przewodniki specjalistyczne i mapy. Czasami nawet zwykłe mapy Google - po prostu pojawia się interesująca pinezka, to się zmierza w jej stronę. Hawłowice, o których dzisiaj, to właśnie takie miejsce przy bocznej drodze, która prowadzi od Pruchnika do Przeworska.
Wieś powstała pod koniec XIV wieku i otrzymała nazwę patronomiczną od imienia zasadźcy - Hawła (rusinska wersja imienia Gaweł). Pierwszymi właścicielami wsi byli Pruchniccy herbu Korczak. Przez kolejne lata miejscowość zmieniała właścicieli, aż trafiła w ręce Trzcińskich, którzy pozostawili po sobie dla potomnych cerkiew. Spośród innych właścicieli w historii zapisał się Eustachy Wolski, który na początku XX w. rozwijał Towarzystwo Gospodarcze z siedzibą we Lwowie, zaprzyjaźniony min. z Wojciechem Kossakiem gościł wielu znanych malarzy XX międzywojennego. Wieś była w posiadaniu Wolskich do 1944 r., gdy komuniści ich wygnali.
W centralnej części wsi, przy głównej drodze stoi nieduża cerkiew, będąca wręcz podręcznikowym przykładem drewnianej architektury cerkiewnej w niewielkiej skali. Pierwsza wzmianka o cerkwi w Hawłowicach pochodzi z 1507 r. jednak nie wiemy, jak ona wyglądała. Nie znamy też daty erygowania parafii, która przed 1790 r. została włączona do parafii w Pruchniku. Obecnie istniejąca świątynia powstała około 1683 r. jako wotum dziękczynne za zwycięstwo pod Wiedniem, ufundowana przez Andrzeja Maksymiliana Trzcińskiego i poświęcona przez władykę przemyskiego Jana Małachowskiego. Pierwotny tytuł świątyni to Wniebowstąpienie Pańskie.
Jest to budowla trójdzielna, orientowana, konstrukcji zrębowej, na planie krzyża łacińskiego, gdzie oryginalne części cerkwi wybudowane są na planie kwadratu. Prezbiterium zamknięte prosto, od północy dobudowana zakrystia. Do nawy z obu stron dobudowane są kryłosy - niewielkie pomieszczenia przeznaczone pierwotnie dla duchowieństwa i chóru kapłańskiego. Jest to rzadkość, będąca znakiem archaiczności budowli. Do babińca wtórnie dobudowano przedsionek.
Babiniec, nawa i prezbiterium ściany zrębu mają tej samej wysokości, jednak nakryte są dachami kalenicowymi różnej wysokości, krytymi blachą. Nad nawą wieżyczka na sygnaturkę. Ściany świątyni od zewnątrz obite gontem, wewnątrz boazeria wzmacniana lisicami. Częściowo zachowała się ściana ikonostasu, z rzędem Deesis i Chrystusem Pantokatorem, fragmentem rzędu proroków, ikonami Matki Bożej z Dzieciątkiem i św. Józefa. Babiniec, nawa i prezbiterium kryte są pozornymi kolebami.
Świątynia od 1947 r. używana jako kościół filialny p.w. Przemienia Pańskiego dla parafii rzymskokatolickiej w Prudniku, zamknięta i nieużywana od czasu budowy nowej świątyni we wsi. Do 2009 r. w ołtarzu znajdował się obraz Matki Bożej Boreckiej pochodzący z 1720 r., obecnie w nowym kościele.
Do poczytania!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz