piątek, 4 maja 2018

U źródeł - Szczawnik

Szczawnik to kolejna wieś, która kiedyś wchodziła w skład Państwa Muszyńskiego. Obecnie to duża wieś połemkowska, będąca niemalże częścią Muszyny - trzeba się dobrze przypatrzeć, gdzie się pojawia tablica. Wieś słynie z walorów uzdrowiskowych, zwłaszcza z wód mineralnych. 
Wieś została założona w 1352 r., jej pierwszymi mieszkańcami byli najprawdopodobniej Polacy. W 1519 r., na mocy przywileju nadanego przez bp Jana Konarskiego wieś lokowano po raz kolejny, tym razem na prawie wołoskim. Wskazuje to, że nowymi osadnikami byli właśnie Wołosi, czyli ludność przybyła z  terenów północnej Rumunii. 
Pierwsza cerkiew w Szczawniku istniała przed 1624 r. Obecnie istniejąca, pod wezwaniem św. Dymitra została zbudowana w 1841 r., być może z przekształcenia wcześniejszej. 
Jest to cerkiew łemkowska typu północno- zachodniego, orientowana, trójdzielna. Prezbiterium wydłużone, nawa na planie kwadratu, izbicowa wieża obejmuje słupami zachodnią część babińca. Ściany obite gontem, dachy namiotowe, nad prezbiterium z dodatkową kalenicą, kryte blachą, zwieńczone wysmukłymi blaszanymi makowicami z pozornymi latarniami i kutymi krzyżami. 
Wnętrze zdobi polichromia figuralna i ornamentalna, pochodząca z 1937 r. Wykonała ją firma Riznica z Sambora i wzorowana jest na dekoracjach Soboru Włodzimierskiego z Kijowa. Kompletny ikonostas pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku. Starsze ikony ze Szczawnika, z 1631 r. można obejrzeć w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu. Ich twórca, nazywany Mistrzem ikon ze Szczawnika był jednym z najznakomitszych malarzy, działających w Muszynie w XVII wieku. W cerkwi znajduje się ciekawa kolekcja ikon oraz ksiąg liturgicznych.
Jakieś 100 metrów na wschód od cerkwi znajduje się obudowane i zadaszone źródło wody mineralnej. Tutejsza woda to szczawa żelazista, co można poznać po charakterystycznym zapachu i rdzawym kolorze. To właśnie od tej wody pochodzi nazwa wsi - Szczawnik. 

Pozdrawiam i zapraszam!  

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz