Za dużo takich miejsc - Las Grabiński k. Iwonicza, Lubatowa

Mniej więcej w połowie drogi z Iwonicza do Iwonicza- Zdroju, w prawo odbija droga, przed którą znajduje się drogowskaz do Lasu Grabińskiego - do miejsca martyrologii. 

Rzeczywiście, 24 lipca 1944 r. o 4 nad ranem ukraińscy żołnierze SS Galizien pod wodzą barona Engelsteina i Jego zastępcy, Władymira Najdy przywieźli 72 aresztowanych z więzienia w Jaśle. W większości byli to żołnierze Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. Naoczny świadek, mieszkaniec Iwonicza, opowiadał, że kolumna kilku ciężarówek dojechała na Mołdawę, przysiółek Iwonicza. Na drodze przy potoku, w okolicy Pańskiej Góry zatrzymała się. Nie chciano pędzić więźniów przez wieś. Niemcy i Ukraińcy skuli ich parami i popędzili w kierunku Lasu Grabińskiego. Aby nie było ich widać z drogi lub z polan, kazano im iść potokiem. Świadek udał się po pomoc, ale sprowadzona przez niego pomoc spóźniła się dwie godziny.

Po doprowadzeniu aresztowanych Polaków na miejsce, rozpoczęła się egzekucja - wszyscy zostali pozbawieni życia strzałem w tył głowy. Wśród nich było 38 mieszkańców Lubatowej, osoby z różnych innych miejscowości a także 22 osoby nierozpoznane. 

Ekshumacja ofiar miała miejsce 9 maja 1945 r. W dniu, w którym wschodnia część Europy świętowała zakończenie wojny (ot taki paradoks komunizmu), ciała złożono do trumien i wyruszyły dwa kondukty pogrzebowe. Nierozpoznani i ci, których rodziny nie mogły zabrać, spoczęli na cmentarzu w Iwoniczu. Druga część to mieszkańcy Lubatowej, którzy zabrali swoich zmarłych i złożyli przy kościele.

W 1947 r. powstało miejsce, uwidocznione na powyższych zdjęciach. Po dojściu do lasku, widać bramę: 

Schodzi się ścieżką zabezpieczoną barierkami - po deszczu może być ślisko. W pewnym momencie otwiera się widok, jak na pierwszym zdjęciu. W widocznej po prawej altanie znajdują się tablice informujące co się stało i o ofiarach tego miejsca.

Z kolei w Lubatowej pomnik projektu Stanisława Jakubczyka stoi tuż przy kościele w centrum wsi. 

 Po lewej stronie znajduje się pod płaskorzeźbą przedstawiającą dwóch mężczyzn znajduje się lista ofiar z Lasu Grabińskiego.

Po prawej stronie, pod płaskorzeźbą z dwoma żołnierzami, znajduje się lista innych ofiar II Wojny Światowej, pochodzących z Lubatowej. 

W centralnej części, pod symboliczną trumną, przedstawiono matkę z dwojgiem dzieci. Także ofiary wojny - rodziny, które zostały bez mężów, ojców.

Jeszcze widok na pomnik z tyłu, od strony placu kościelnego:

Do poczytania!