Czasami człowiek jedyne co może stwierdzić, że po prostu jest ślepy. Zwłaszcza wtedy, gdy wpada się do jakiejś miejscowości pierwszy raz w życiu, wiedząc, co warto tam zobaczyć.
Miejscowość nazywa się Wielkie Oczy. Leży w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim.Powstała w XIV wieku, od króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego otrzymała prawa miejskie. Szału nie było - końcem XIX wieku mieszkało tu około 2000 ludzi - Polaków, Rusinów i Żydów. Katolicy gromadzili się w kościele Niepokalanego Poczęcia NMP, obecnie słynnego z cudownego wizerunku Matki Bożej, koronowanego przez Jana Pawła II w Krośnie w 1997 roku. Żydzi mieli synagogę, a grekokatoliccy Rusini cerkiew p.w. św. Mikołaja. Dwie ostatnie budowle stoją przy ryneczku w centrum dawnego miasteczka. W 1915 roku przez miasteczko przetoczył się front walk wojsk rosyjskich i austro- węgierskich. Miejscowość się tak wyludniła, że w 1935 r. straciła prawa miejskie. Do dziś jest wsią, siedzibą gminy. Jej nazwa pochodzi od podobno od dwóch jeziorek, wyglądających jak oczy.
Ale do rzeczy. Jednym z trzech obiektów zabytkowych na terenie wsi jest dawna cerkiew greckokatolicka p.w. św. Mikołaja Cudotwórcy, obecnie opuszczona.
Ciekawa jest konstrukcja świątyni. Jest to jedyna cerkiew w tej części kraju o konstrukcji szachulcowej. Ten typ konstrukcji był popularny raczej na terenach niemieckich. Polega ona na postawieniu z drewna szkieletu budowli, który następnie wypełniano cegłami i gliną. W Wielkich Oczach szkielet usztywniony jest poprzecznymi ryglami opasującymi cerkiew u podstawy okiem oraz na wysokości oczepu. Konstrukcja ta jest jeszcze z zewnątrz częściowo otynkowana, do poziomu dachu. Powyżej, podstawa bębna kopuły, sam tambur i kopuła są konstrukcji szkieletowej, kryte deskami.
Cerkiew jest orientowana, trójdzielna, o kwadratowej nawie głównej. Od zachodu babiniec równy szerokością nawie, od wschodu sanktuarium, zakryte trójbocznie, z przylegającymi do niego pastoforiami. Nad nawą znajduje się ośmiopołaciowa spłaszczona kopuła, zwieńczona ażurową pozorną latarnią. Dachy kryte blachą. W szczytach nad babińcem, sanktuarium i kruchtą baniaste cebulki. Wewnątrz nie zachowało się wyposażenie.
Świątynia powstała w 1925 r. pod kierunkiem miejscowego cieśli Eustachego Serdyńskiego. Projekt wykonał znany lwowski architekt Jan Sas- Zubrzycki. W 1937 r. cerkiew przeszła pierwszy remont, w czasie którego powiększono cerkiew i wzmocniono ściany. Od 1947 r. opuszczona, pełniła okresowo funkcje magazynu GS, w którym przechowywano wapno i cement. Do zeszłego roku opuszczona cerkiew coraz bardziej niszczała, będąc już w opłakanym stanie. Wreszcie udało się rozpocząć remont, dzięki któremu świątynia odzyska swój dawny blask.
Pozdrawiam i zapraszam zaś :)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz